Debrzno Wieś. Opuszczone lotnisko wojskowe koło Lipki

Niegdysiejsza duma regionu

Była tu lotnicza jednostka wojskowa, potem miała być: strefa ekonomiczna, więzienie, tarcza antyrakietowa, raj dla amatorów wyścigów samochodowych, strefa z wiatrakami. Nic jednak jak do tej pory na dłuższą metę nie przetrwało. Pozostały puste budynki, hale remontowe, wieża lotów, garaże, długi na 2,5 km pas startowy, dużo gruzu, asfaltowe drogi, hangaro- schrony po samolotach w których obecnie rolnicy przechowują zboże, resztki z torów wyścigowych po Rallylandzie z którego zostało mnóstwo niepotrzebnych opon, tony śmieci i krzaki.

Opuszczoną jednostkę chętnie odwiedzą różne osoby w tym szabrownicy. Nie ma nigdzie zakazów poruszania się po byłej jednostce ani zakazów fotografowania. Oznaczono tylko miejsca które należą do Agencji Mienia Wojskowego, oraz firmy remontującej drogi.

Historia Jednostki Lotniczej 1954-1968r.

Debrzno to niewielkie miast położne w północnej części Polski, na uboczu. Obecnie ( 2007r. ) w Województwie Pomorskim, powiat Człuchowski, na granicy województw Pomorskiego i Wielkopolskiego i w pobliżu Kujawsko-Pomorskiego. Nad rzeczką Debrzynka. Przy drodze Nr 188 pomiędzy Złotowem, a Człuchowem. Na drodze tej w kierunku północno-wschodnim umieszczono w 60-tych latach DOL. Obecnie ( 2007r. ) nieczynny.
DOL Debrzno; wymiary 2 150 m x 20 m, 160 m npm, nawierzchnia asfaltowa, orientacja 04/22, współrzędne geograficzne 53,34 N 17,15 E.
Lotnisko zlokalizowane 2 km od centrum miasteczka w kierunku południowo-wschodnim. Lotnisko posiada pas startowy o wymiarach 2 500 m x 60 m, 155 m npm, nawierzchnia asfaltowa, orientacja 07/25, współrzędne geograficzne 53,31 N 17,15 E.
Większość zabudowy i infrastruktury wykonano w latach 1953r. – 1966r. W 70-tych latach pobudowano schronohangary. Lotnisko ma powierzchnię 429 hektarów, na których pobudowano 123 budynki o różnym przeznaczeniu. W latach największego rozwoju lotnisko dysponowało powierzchnią około 800 hektarów.
droga startowa – o pow. ogólnej ok. 150.000 m2 
drogi kołowania – o pow. ogólnej ok. 54.982 m2 
płaszczyzny postojowe – o pow. ogólnej ok. 37.042 m2 
drogi samochodowe – o pow. ogólnej ok. 77.460 m2 
place utwardzone – o pow. ogólnej ok. 6.000 m2 
zbiorniki paliwowe: 
1) o poj. 50 m3 – 19 szt. 
2) o poj. 700 m3 – 4 szt. 
3) o poj. 15 m3 – 4 szt. 
brak sieci wodociągowej i kanalizacyjnej oraz centralnego ogrzewania. 

Formowanie 9 PLM w Debrznie 1968r. – 1989r.
W 1967r. 9 DLM LO zmienia nazwę na 4 Pomorską Dywizję Lotnictwa Myśliwskiego i jako taka funkcjonuje do 1991r. W swoim składzie ma; 41 PLM w Malborku i nowo tworzoną jednostkę 9 PLM w Debrznie, który przejmuje tradycje 9 PLM z czasu II wojny światowej. 
9 PLM jest tworzony z części kadry, która pozostała po 11 PLM. Proces formowania, który zaczęto w 1967r. ostatecznie nabiera kształtu w 1968r. i jest to oficjalna data powstania Pułku.
Pułk ma na wyposażeniu samoloty typu Lim-2, Lim-5 oraz nowoczesne MiG-21 PF/PFM. 
Przełom lat 60-tych i 70-tych to okres dużego importu nowych myśliwców typu MiG-21. Powoduje to, że dopiero w 1972r. ostatecznie kształtują się jednostki bojowe zarówno w Lotnictwie Operacyjnym jak i w WOPK. 4 Pomorska Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego w swoim składzie otrzymuje dodatkowo 2 PLM z Goleniowa oraz 46 Eskadrę Lotnictwa Łącznikowego. Ten układ trwa do 1989r., kiedy to z powodu braku nowego sprzętu jak i odprężenia międzynarodowego 9 PLM z Debrzna znika. 
W 1989r. Debrzno żegna się z lotnikami wojskowymi. 9 PLM zostaje przeniesiony do Zegrza Pomorskiego, a lotnisko w Debrznie czeka na lepsze czasy. W 1991r. przy bramie jednostki wojskowej umieszczono tablice pamiątkową, podającą informacje o stacjonowaniu 11 PLM w latach 1954-1968r. i 9 PLM w latach 1968-1989r. W 2002r. tablica staje się „bezdomna” tracą miejsce swego dotychczasowego umiejscowienia. Na szczęście zapadła decyzja o jej umieszczeniu na placu przed Zespołem Szkół w Debrznie na obelisku. W dniu 25.04.2005r. odbyła się uroczystość reodsłoniecia tablicy. W 1989r. 9 PLM zostaje rozformowany w Debrznie.

Info - historia Jednostki Lotniczej w Debrznie https://www.polot.net
Foto, tekst - Jacek Grzesiak