90. lat temu pod egidą Związku Polaków w Niemczech zaczęły żywiołowo powstawać prywatne, katolickie, polskie szkoły. Warto pamiętać, że większość inicjatyw zawdzięczali Polacy niezłomnemu proboszczowi z Zakrzewa, księdzu Domańskiemu. W całych Niemczech w latach 30-tych działało 69 prywatnych polskich szkół powszechnych (z tego ok. 30 na Pograniczu, a w samym tylko powiecie złotowskim aż 24). Do tego tzw. ochronki, czyli inaczej przedszkola, świetlice wiejskie, biblioteki, towarzystwa śpiewacze, teatry amatorskie, drużyny harcerskie i zespoły sportowe oraz prasa polonijna. Wszystko to stanowiło ostoję polskości i chroniło, wzmacniało ducha narodowego.
Wykład Jerzego Jelonka będzie ilustrowany bogatym zbiorem fotografii z życia szkoły ze Zlotowa, Zakrzewa, Głomska, Sławianowa, Kleszczyny, Stawnicy, Głubczyna, Królewskiej Wsi, Skica, Wielkiego Buczka, Buntowa, Starej Wiśniewki, Werska, Rudnej, Podróżnej, Radawnicy, Blękwitu, czy Świętej.
Spotkanie będzie również okazją do prezentacji tegorocznego unikatowego, niepowtarzalnego nabytku. Do zbiorów muzealnych zakupiono pamiątkowy album z 12 października 1932 roku, dedykowany wizytatorowi szkół polskich Maksymilianowi Brasse. Album zawiera fotografię wizytatora, 46 portretowych fotografii nauczycieli i nauczycielek z własnoręcznymi podpisami oraz fotografię szkoły w Świętej. Na podstawie albumu zaprezentowane zostaną sylwetki pedagogów pogranicza, którzy aktywnie działali do wybuchu II wojny światowej. Od 1939 roku za sprawę polską z powiatu złotowskiego w więzieniach i obozach koncentracyjnych życie oddały 63 osoby. Za odmowę służby w wojsku niemieckim lub współpracę z wywiadem Polski Podziemnej zostało rozstrzelanych i ściętych gilotyną 7 osób. Byli wśród nich nauczyciele i uczniowie szkół polskich, m.in. Józef Horst i Maria Gąszczak. W niemieckich obozach koncentracyjnych zginęli: Józef Groth, Jan Maza, Czesław Mikołajczyk, Tadeusz Pezała, Edmund Styp-Rekowski, Juliusz Zieliński. Nauczyciele rozstrzelani po wybuchu II wojny światowej to Jan Allery, Stefan Balcer, Franciszek Gliszewski, Robert Gransicki, Paweł Hans, Edmund Smoczyński, Brunon Suchecki, Bernard Szumocki.
Wydarzenie organizowane jest w ramach ogólnopolskiej akcji 60+kultura!
Zamieszczona fotografia przedstawia rzeźbę Bronisława Suchego
Polska Wiśniewka – Bronisław Suchy
„Pierwszy Dzwonek – Szkoła spod Znaku Rodła”
info MZZ
Uwaga na Instagram - nowe oszustwo
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
